ಧ್ವನಿ-ಸಹಾಯದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಮರುರೂಪಿಸುತ್ತದೆ?

• ಲೇಖನ: ಸರಸ್ವತಿ ರಾಮಮೂರ್ತಿ

ಹೇ ಅಲೆಕ್ಸಾ, ದಯವಿಟ್ಟು ಅಮೆಜಾನ್ ಪ್ಯಾಂಟ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲ್ಲಾಗ್ಸ್ ಕಾರ್ನ್‌ಫ್ಲೇಕ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡು.

“ನಿಮಗೆ ಯಾವುದು ಬೇಕು?  240g, 500g, or 750g ?”

 750g

ಅಷ್ಟೇ ಸಾಕು!  ಅಮೆಜಾನ್ ಎಕೋ, ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮತ್ತು ಗೃಹ ಸಹಾಯಕರಿಗೆ ಧ್ವನಿ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ ಒಂದೆರಡು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ವಿನಂತಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನವು ನಿಮ್ಮ ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪರಿಚಯ, ಅಲೆಕ್ಸ ಸಿರಿ ಅಥವಾ ನೀವು ಹೋಗಲು ಬಯಸುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿರುವ ಗೂಗಲ್ ನಿಂದ ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಇದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. COVID-19 ಈಗಾಗಲೇ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ವನ್ನು  ನೀಡಿದೆ. ನಾವೀಗ  ಕೇವಲ ವಾಸ್ತವಿಕವಲ್ಲದ (virtual) ಕಲಿಕೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಾಗ, ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯ ಶಕ್ತಿ (artificial intellegence) ಯೊಂದಿಗೆ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಈಗಾಗಲೇ ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಎಡ್-ಟೆಕ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಮಾನವಾಗಿ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿವೆ.COVID-19 ನಂತಹ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡಾ  ಕಲಿಕೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ  ಆನ್‌ಲೈನ್ ಕಲಿಕೆಯ ನಿಷೇಧ  ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಪರದೆಯ ಸಮಯ (screen time) ದೊಂದಿಗೆ ಇರುವ ಪೋಷಕರ ಕಾಳಜಿಯಿಂದಾಗಿ ಕಿರಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಮಂದಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಹಾಗಾದರೆ ನಾವು ಯಾವ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಬಹುದು ?

ಧ್ವನಿ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ

COVID-19 ನಂತಹ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಪಿಡುಗಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ದೃಶ್ಯ ಕಲಿಕೆಯು  ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು  ವಹಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದರ ಪ್ರವೇಶವು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಆನ್‌ಲೈನ್ ತರಗತಿಗಳಿಗೆ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲ ಸಲಕರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದರೆ.ಆದರೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವವರು ಅನೇಕ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಂತರ್ಜಲದ ಸಂಪರ್ಕ, ಇ-ಕಲಿಕೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ವೇದಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಧನಗಳ ವೆಚ್ಚ ಹಾಗು ಇತರೆ  ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಆನ್ ಲೈನ್ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ವೀಡಿಯೊ ಆಧಾರಿತ ಕಲಿಕೆಗೆ ಬಲವಾದ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕದ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ, ಉಪ  ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಇದರ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತರಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಅಂತಹ ಸೌಲಭ್ಯದ ಅಲಭ್ಯತೆಯಿಂದ ಅಡಚಣೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ಗೂಗಲ್ ತರಗತಿ ಕೊಠಡಿಗಳು, ಜೂಮ್, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ತಂಡಗಳು, ಕಪ್ಪು ಹಲಗೆ, ಟಾಟಾ ಕ್ಲಾಸ್ ಎಡ್ಜ್ muntada parikara galannu  ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ,  Aadare ಉಪ ನಗರ  ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅಂತಹ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಕೊರತೆ ಇರುವ ಕಾರಣದಿಂದ   ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಲಿಕಾ  ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದೇ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ.

ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಏಕೆ ?

ದೃಶ್ಯ ಕಲಿಕೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಧ್ವನಿ-ನೆರವಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಮಿತವ್ಯಯವಾಗಿದ್ದು ಸುಲಭವಾಗಿ ದೊರೆಯಬಹುದಾಗಿ ಅಲ್ಲದೇ ಅದು  ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ :

• ಧ್ವನಿ-ಸಹಾಯದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಹಗುರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಕೇವಲ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ  ಎಕೋಡಾಟ್‌ನಂತಹ ಸಣ್ಣ ಸಾಧನ ಮಾತ್ರ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ
• ಧ್ವನಿ-ಶಕ್ತಗೊಂಡ ಸಾಧನಗಳು ತುಂಬಾ ಸರಳವಾದ ಸಂಪರ್ಕಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ . ಆದ ಕಾರಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪರಿಣಿತರಲ್ಲದ ಜನರಿಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವಾಗ ಯಾವುದೇ ಹೆದರಿಕೆ ಅಥವಾ ಭಯ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
• ಧ್ವನಿ-ಶಕ್ತಗೊಂಡ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು  ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ವಿಡ್ತ್ ವೀಡಿಯೊ ಆಧಾರಿತ ಕಲಿಕೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುವ  ಬ್ಯಾಂಡ್‌ವಿಡ್ತ್ ಗಿಂತ ತುಂಬಾ  ಕಡಿಮೆ. 512 Mbps ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕನಿಷ್ಠ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ವಿಡ್ತ್ ಆದ್ದರಿಂದ 3G ಸಂಪರ್ಕ ಕೂಡ ಸಾಕು.
• ಅನೇಕ ಧ್ವನಿಶಕ್ತಗೊಂಡ  ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟರಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿರುವದರಿಂದ  ಅವುಗಳಿಗೆ , ಸ್ಥಿರವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ ಸರಬರಾಜುವಿನ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
• ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಲಾಗಿರುವ ೧,೨,೩, ಮತ್ತು ೪ನೇ ಅಂಶಗಳ ಕಾರಣ ಧ್ವನಿ ಶಕ್ತಗೊಂಡ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಇತರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪರಿಹಾರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಧ್ವನಿ-ಸಹಾಯದ ಕಲಿಕೆಯ ಪರಿಹಾರಗಳು ಮಾನವರು ಕೇಳುವ ಮತ್ತು ಮಾತನಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಲಿಯುವ ಅತ್ಯಂತ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ.  . ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಈ ರೀತಿಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತೇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಧ್ವನಿ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿರುವ ಸಂಭಾಷಣೆ-ಶೈಲಿಯ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸುವುದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಕಲಿಕೆ ಎಂದು  ಖಚಿತವಾಗಿದೆ.
• ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಕೇವಲ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಂಪರ್ಕ  ಅಲ್ಲ. ಈ ಬೋಧನೆ ಕಲಿಕೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಚಿಂತನಶೀಲವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದಾಗ ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ ಅವರು ಏನು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅದನ್ನು ಸರಿ ಪಡಿಸಿ ಏಕೆ ಆ ತಪ್ಪನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
• ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ  ಯಾವುದೇ ಆಯಾಸವಿಲ್ಲದೆ, ಕಲಿಯುವವರು  ಅಗತ್ಯವಿರುವಷ್ಟು ಬಾರಿ ಪಾಠಗಳನ್ನು , ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮತ್ತು  ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಬಹುದು.
• ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಕಲಿಯುವ ಪರಿಸರವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ . ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿರುವ ಧ್ವನಿ ಶಿಕ್ಷಕನೊಂದಿಗೆ ನಾವು ಕಲಿಯುವಾಗ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂಬ ಭಯ ಅಥವಾ ಮುಜುಗರ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
• ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಲಿಕೆ, ಇನ್ನೊಬ್ಬರಜೊತೆಗೂಡಿ ಕಲಿಯುವುದು, ಸಣ್ಣ ಅಥವಾ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವುದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸಾಧನವು ಅದರಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಅತ್ತ್ಯುತ್ತಮ ಶ್ರೇಣಿಯ ಮೈಕ್ ನ ಕಾರಣವಾಗಿ ೩೦-೫೦ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿರುವ ತರಗತಿಗಳ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ ಅದು ದೊಡ್ಡ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಗಳನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಒಂದು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ನ ವಿಡಿಯೋ ಕರೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ೩೦ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.  ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹೋಲಿಕೆಯು ಇರುವುದಿಲ್ಲ
• ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ  ಕಂಪನಿಗಳು ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತರುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಕಲಿಕೆ ಕೇವಲ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ
• ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಷಯಕ್ಕೆ  ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.
• ಮಕ್ಕಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರದೆಯ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಆತಂಕ ಪಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಬರಿ ಧ್ವನಿ ಮಾಧ್ಯಮವು ಇರುವುದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಯಾವುದೇ ಬೇರೆಯ ದೃಶ್ಯಗಳಿಂದ ವಿಚಲಿತರಾಗುವ ಅವಕಾಶಗಳು ಇಲ್ಲದೆ ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನವನ್ನು ಹರಿಸುತ್ತಾರೆ.
• ಧ್ವನಿ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದ ಕಲಿಯುವಾಗ, ನಾವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಗಳನ್ನು ಉಚ್ಚರಿಸುವಾಗ ಎಂಟಿಐ (ಮಾತೃಭಾಷೆ ಪ್ರಭಾವ) ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ತಮ ಮಾದರಿಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಸಿಗದ ಉಪ ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇದೊಂದು ಉತ್ತಮವಾದ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ.

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ

ಕನಿಷ್ಠ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಆದರೆ ಗರಿಷ್ಠ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವದೊಂದಿಗೆ, AI ನಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಹೆಚ್ಚಿನ ROI ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ದೊಡ್ಡ ಶಿಕ್ಷಣ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಾಗಲಿದೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ. ಇದು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಶಿಕ್ಷಕರಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಉಪನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಉನ್ನತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಲ್ಲದೆ,, ಸಮಂಜಸವಾದ ಬೆಲೆಯಿಂದ ಕೈಗೆಟಕುವಂತೆ ಸಹ  ಮಾಡಿದೆ. ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇದು ಎಲ್ಲ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಅಳೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥನೀಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಈ -ಕಲಿಕೆ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಬರಿ ದೃಶ್ಯ ಆಧಾರಿತ ಇ-ಕಲಿಕೆಯ ಸರ್ವತ್ರ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಈ -ಕಲಿಕೆ ಬರಿ ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಯಾವುದೇ ಮಗು ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಕರು ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗದೆ ತಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು ಸಮರ್ಥರಾಗಲು , ನಾವು ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿಸಬೇಕು.